Tohumlarının nal şekline benzediği için halk arasında “Katırtırnağı” adıyla bilinen bu bitki, Türkiye'nin birçok bölgesinde olduğu gibi Çanakkale’de de doğal yayılış gösteriyor. Çanakkale’nin Biga Yarımadası, Kazdağları ve çevresindeki dağlık arazilerde sıklıkla rastlanan bitki, bu yıl da sarı çiçeklerini açarak baharın ihtişamını gösteriyor. Bitkinin yöresel adları da çeşitlilik gösteriyor. Türkiye’nin farklı bölgelerinde “sarı salkım”, “süpürge çalısı”, “borcak” ve “kuş çubuğu” gibi isimlerle anılan Katırtırnağı, hem doğaseverlerin ilgisini çekiyor hem de geleneksel tıpta kullanımıyla biliniyor. Özellikle sindirim sistemi, idrar yolları rahatsızlıkları ve romatizma gibi hastalıklarda halk arasında destekleyici olarak kullanılan bitki, uzmanlarca da mercek altına alınmış durumda.
Sosyal medya hesabı üzerinde yaptığı paylaşımla bitki hakkında bilgiler veren ve Çanakkale’deki yayılışına değinen Orman Yüksek Mühendisi Akkan “Katır tırnağı bitkisi, adını tohumlarının nal şekline benzerliğinden almaktadır. Muhteşem güzellikte ki Sarı çiçekleri ile dikkat çeken bu bitki Biga Yarımadası, Çanakkale ve Kazdağlarında doğal yayılış göstermektedir. Aracınızla Çanakkale’den Biga, Akçay, Çan, Yenice istikametine giderken görebileceğiniz gibi, bahar hissetmek için çıktığınız doğada kendisini Size, sarı çiçekleri ile karşılayarak gösterecektir” dedi.
Sarı çiçekleriyle büyülüyor
Bitkinin teknik özelliklerine de değinen Akkan “Katırtırnağı, Baklagiller ailesine bağlı Katırtırnağı cinsinden genellikle 1 ila 3 metre büyüyebilen bir maki bitkidir. Çok sayıda gövde görülür. Yapraklar dökülücü, 1 ila 3 santim uzunluğunda, 2 ila 4 mm genişliğindedir. Bunlar grimsi yeşil sürgünler üzerindedir. Çiçek durumu 5 ila 20 arası sayıda çiçek bulundurur. Sarı renkli çiçekler hoş kokuludur ve 2 santim çapındadır. Meyve düzleştirilmiş, başlangıçta beyaz renkli, ipeksi tüylü, tüysüzce ve kendi kendine açılmaktadır. Yazın sonuna doğru meyveler siyah rengine döner. Bunlar patlayarak tohumlara etrafa saçarlar. Yamaçlar, yol kenarları, orman açıklıkları ve çalılıklarda görülmektedir. Umumiyetle nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır. Çanakkale de bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda görebilmektir. Çok güzel Görünüşü vardır. Kokusu da güzeldir” ifadelerini kullandı.
İlaç sanayisinin vazgeçilmezi
İlaç sanayisinin de hammaddesi olan bitkinin kullanıldığı alanlar hakkında bilgiler veren Orman Yüksek Mühendisi Mehmet Akkan “ İlaç sanayinde kullanılmaktadır. Sürgünler taze ya da kurutularak kalp uyarıcı, müshil, idrar söktürücü, kusturucu olarak kullanılmıştır. Oldukça güçlü idrar söktürücü etkileri vardır. Yüksek dozda alınmasının mide sorunlarına yol açabilir. Tohumları zehirlidir. Saplarından elde edilen life kenevir ikamesi olarak başvurulmuştur. Bu liften kağıt elde edilmekte ve ayrıca yastıkların içine konulmaktadır. Çiçeklerinden sarı boya elde edilmiştir. Çiçeklerinden elde edilen yağ parfüm yapımında kullanılmıştır. İnce dallı, küçük yapraklı ve sarı çiçekli bitkiler, kan tükürme, penis ve testis yaraları, idrar güçlüğü ve mesane şikâyetlerinde kullanılmış, gaz giderici ve dişleri güçlendirici olarak başvurulmuştur. İltihap giderici olan bitkinin meyvesinin ayrıca cinsel hazzı arttırıcı olduğu da kaynaklarda geçmektedir” dedi.
