ÇANAKKALE’DE OLAN ANTİK SAVAŞLAR

Çanakkale’yi içine alan Troas Bölgesi antik kaynaklardan öğrendiğimiz kadarıyla M.Ö.1200’lerden itibaren bazı savaşlara ev sahipliği yapmıştır.

Çanakkale’yi içine alan Troas Bölgesi antik kaynaklardan öğrendiğimiz kadarıyla M.Ö.1200’lerden itibaren bazı savaşlara ev sahipliği yapmıştır. Kronolojik olarak kısaca değinmek gerekirse, Troia savaşı ile başlatabiliriz.

Troia Savaşı (M.Ö.1200’ler): Homeros’un İlyada Destanı’nda anlattığı bu savaş, Anadolu’nun 22 farklı bölgesinden Troia’yı savunmaya gelen güçlerle, Grek diyarlarından Troia’yı fethetmeye gelen Akhalar arasında geçmiştir. 10 yıl süren savaş, Akhaların “Troia Atı” hilesiyle surların içine sızmasıyla son bulmuştur. Akhalar Troia kentini yakıp yıkmışlardır fakat bu savaş neticesinde “Kahramanlar Çağı” olarak adlandırılan dönemin de sonunu getirmiştir.

Sigeion Savaşı (M.Ö.610-600): Çanakkale Boğazı’nı kontrol etmek amacıyla yapılan savaş, bir Atina kolonisi olan Sigeionlularla, Midilli Adası’ndan gelip Akhilleion’u kuranlar arasında gerçekleşmiştir. Kendilerini Troia Savaşı’ndan sonra bu toprakların sahibi olarak gören Atinalılar, Sigeion’u feth ederek bir süreliğine bölgenin hakimi olmuşlardır.

Kserkes’in Batı Seferi (M.Ö.480): M.Ö.480’de Pers kralı Kserkes’in Atina’yı ele geçirmek için çıktığı seferde, ordu Çanakkale Boğazı’nın en dar yerlerinden biri olan Abydos ve Sestos kentleri arasında ordunun geçmesi için gemileri birleştirerek bir köprü yaptırmış ve büyük savaş için son hazırlıklar burada olmuştur. Başarısızlıkla sonuçlanan bu sefer neticesinde, Atinalılar bir orduyla boğazın kontrolünü ele geçirmişlerdir.

Kynossema Savaşı (M.Ö.411): Boğazın kontrolünü ele geçiren Spartalılar ile Atina donanması arasında Kilitbahir kalesinin olduğu alanda yapılan boğazdaki ilk büyük savaş, Atinalıların zaferiyle sonuçlanmıştır.

I.Abydos Savaşı (M.Ö.411): Atinalılar ile Spartalılar arasında boğazın hakimiyeti konusundaki çatışmalar devam etmiş, bölgede yaşayan Perslerin Spartalılara yardım etmesine rağmen Atinalılar galip gelmiştir.

Aigospotamoi Savaşı (M.Ö.405): Troia Savaşı’ndan sonra en önemli savaş olan, Peleponnes Savaşı’nın bitmesine neden olmuştur. Perslilerin yardımıyla Spartalılar, Lampsakos’u fethetmiştir. Atinalılar Spartalılara saldırmış fakat yenilmişlerdir ve boğazın kontrolü Spartalılara geçmiştir.

Çanakkale Boğazı’nın Kuşatılması (M.Ö.386): Boğazı ele geçiren Spartaalılar, daha sonra bölgedeki Pers yerleşmelerine saldırınca, Persler Atinalılara destek olmaya başlamışlardır. Ancak Sparta donanması, boğazı abluka altına alınca, Atina ordusu açlıkla karşı karşıya kalmıştır. Bunun üzerine Atina donanması ile Sparta donanması arasında boğazın ilk barış anlaşması imzalanmıştır ve boğazın hakimiyeti Pers ordusuna geçmiştir.

Makedonya Kralı II.Philip’in Boğazdaki Hakimiyeti (M.Ö.336): Yarım asır barışın yaşandığı Çanakkale Boğazı, Makedon kral II.Philip’in saldırısıyla karşı karşıya kalır. Philip’in ordusu kısa bir süreliğine etkin olsa da, Perslerin karşı saldırısıyla kontrol yine Perslere geçmiştir.

Büyük İskender’in Çanakkale Seferi ve Granikos Savaşı (M.Ö.334): Babası Philip’in öldürülmesi sonrasında kral olan İskender, Perslere karşı saldırıya girişir. Çanakkale Boğazı’nda Sestos’tan Abydos’a geçen ordu, Karabiga yakınlarındaki Granikos Ovası’nda Perslerle yaptığı ilk savaşı kazanır ve bundan sonra da Büyük İskender’in ordusu Afganistan’a kadar olan büyük bir bölgeyi ele geçirir.

II.Abydos Savaşı (M.Ö.322): Büyük İskender’in M.Ö.322’de ölümü sonrasında, Atina eski gücünü toparlamaya çalışır. Makedonya ordusuna savaş ilan eder ve Çanakkale Boğazı’nın hakimiyetini ele geçirmek için yeniden saldırır. Ancak Makedonya ordusu, Atina donanmasını Abydos önünde yener ve böylece Atinalıların denizlerdeki 3 asırlık hakimiyetine son verir.

Hellespont Savaşı (M.Ö.320): İskender’in ölümü sonrasında imparatorluğun paylaşılması için yapılan savaşlardan biri de Çanakkale Boğazı’nda gerçekleşmiştir. İskender’in Kappadoia valisi Eumenes, Kreteros’a karşı mücadeleyi kaybetmiştir.

Aianteion Savaşı (M.S.324): Hellenistik Dönem’in sonuna kadar tarihin kaderini değiştirecek savaşlar yaşayan boğaz, Roma Dönemi’nde eskisi kadar büyük savaşlara sahne olmaz. Ancak imparatorluğun sonuna doğru, Roma’nın kaderini değiştirecek Büyük Constantinus ile Licinius arasında, günümüzde Kumkale önlerindeki Aianteion kenti önlerinde savaş gerçekleşir. Licinius’u yenerek Roma’nın tek hâkimi olan Constantinus, kendine başkent olarak Troia’yı (İlion) seçmişse de, daha sonra fikrini değiştirerek İstanbul’da imparatorluğunu kurar.

Milattan sonra 324 yılında gerçekleşen bu savaştan sonra da, Arap, Sasani, Venedik, İngiliz gibi donanmalarla, çeşitli tarihlerde savaşlar boğazda gerçekleşmiştir ve son savaş malumunuz üzere 1915’te olan Çanakkale Savaşı’dır. Çanakkale’nin ve Çanakkale Boğazı’nın bir daha savaşlara ev sahipliği yapmaması dileklerimle.