Kars'ın tarihi yerleşim yeri olan ANİ...
Kars'ın tarihi yerleşim yeri olan ANİ...Bir yorum görmüştüm bu yerleşim yeri ile ilgili; "Çoğu kişinin bulmacalarda sorulan sorunun cevabı olarak bildiğinden daha da kudretlidir Ani..."
Bu yerin önemini henüz yeteri kadar keşfedemedik. Halbuki Ani, Anadolu'daki benzerleriyle eşit önemde.
10.yüzyılın metropel kenti sayılan Ani'de 100 bin kişilik bir nüfus olduğu belirtiliyor. Ani, o günlerde 1001 kiliseli şehir lakabıyla tanındığı belirtiliyor. Ümit Burnu keşfedilip dünya ticaret rotaları değişinede dek Anadolu'nun ücra dediğimiz köşeleri bile büyük ticaret merkezleriydi.
Ani yerleşim yeri, Kars şehrinin güneydoğusunda, il merkezine 42 km uzaklıkta, Arpaçayboyunda bulunan ören yeridir. 961-1045 yılları arasında Pakraduni Hanedanlığı'ndan Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur. 11. ila 12. yüzyıla ait bazı İslam mimarisi eserlerini de barındırır. 2012'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Ani, 2016'da ise Dünya Mirası olarak tescil edildi.
1878-1918 döneminde Çarlık Rusyası'nın yönetiminde kalan Ani'de ilk kazılar 1892 yılında Rus Dil Bilimler Akademisi’nde görevli Nicholas Marr tarafından yapılmıştır ve bir müze kurulmuştur. Daha sonra sırasıyla Prof. Dr. Kılıç Kökten, Kemal Balkan ve Hacettepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Beyhan Karamağaralı Ani kazı ve restorasyonlarını yönetmişlerdir. Karamağaralı daha çok Ani'deki Selçuklu eserleri üzerinde çalışmıştır.[8] 2006 yılından itibaren çalışmalar, Kars Müzesi Müdürlüğü başkanlığında, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Çoruhlu’nun bilimsel danışmanlığında sürdürülmektedir
