Çanakkale'nin Ezine ilçesine bağlı Koçali köyü sınırları içinde yer alan Kız Kalesi, tarih tutkunlarını cezbeden gizemli yapısıyla zamana meydan okuyor. Koçali köyünün yaklaşık 2 kilometre doğusunda, Yavaşlar ve Koçali köyleri arasında, adını bulunduğu mevkiden alan Kızkalesi bölgesinde konumlanan bu tarihi yapı, yüksek ve dik bir kayalık tepe üzerine kurulmuş durumda. Her açıdan rahatlıkla görülebilen hakim konumuyla dikkat çeken kale, antik Neandreia kentine yaklaşık 3 kilometre mesafede, Bizans döneminden kalma savunma yapıları arasında sayılıyor. Bugün ayakta kalan kalıntılar arasında doğu ve kuzey bölümlerinde sur duvarlarına ait kule temelleri, tonozlu yapılar, ev kalıntıları, sarnıçlar ve depo alanları bulunuyor. Batı yamaçlara ise teraslar üzerine kurulmuş bölümler eşlik ediyor. Kale, giriş kısmında iki kuleyle çevrili bir kapıya sahip olmasıyla mimari anlamda da dikkat çekiyor.
Tarihi Roma yolunun hemen kıyısında
Kız Kalesi, tarihi boyunca stratejik bir noktada yer almış. Özellikle Alexandreia Troas antik kentine uzanan taş döşeli Roma yolunun hemen kıyısında yer alması, bölgenin tarih boyunca önemli bir geçiş güzergâhı olduğunu gösteriyor. Kale bu yönüyle sadece bir savunma yapısı değil, aynı zamanda ticaret ve gözetleme amaçlı da kullanılmış bir yapı olarak öne çıkıyor. Tarihçiler, kalenin MS 13. yüzyılın ortalarında Bizans İmparatoru II. Theodoros’un Troas bölgesinde ziyaret ettiği "Astritzion Kalesi" olabileceğini değerlendiriyor. Bu bilgi, kalenin Bizans tarihindeki yerini daha da önemli kılıyor.
Stratejik konumu dikkat çekiyor
Yüksek kayalıklar üzerine kurulu yapısıyla, çevresindeki geniş coğrafyayı ve antik yolları rahatlıkla gözetleyebilecek bir noktada bulunan Kız Kalesi, muhtemelen deniz kıyısından iç bölgelere uzanan yolların güvenliğini sağlamak amacıyla inşa edildi. Günümüzde ise kalıntılarıyla bölgenin tarihsel derinliğini gözler önüne seriyor.