Bolşevik devrimi sonrasında çıkan iç savaş sürecinde gerçekleşen Beyaz Rusların uluslararası göçü 20. yüzyılın en önemli olaylarından biri olmuştu. Bu göçler sonucunda Türkiye'ye gelen Beyaz Rusların General Kutepov yönetimindeki 1. Kolordusundaki askerler ve aileleri Gelibolu'ya yerleşmişti. Beyaz Rusların Gelibolu yaşamı, yakın bir tarih olmasına rağmen Türkiye'de iyi bilinmiyor. Gelibolu İlçesinde Ruslar'a ait izlerin ve kültürel peyzajın kaybolması nedeniyle, günümüzde Gelibolu'da bile bu misafirlerini hatırlayanlar yoktu. Oysa yaklaşık 30 bin Beyaz Rus'un, Gelibolu'da toplumsal ve kültürel yaşamı derinden etkileyen ve 3 yıl süren bir hayatı olmuştu. Rusların zorunlu 'Gelibolu gurbeti' için 2005 yılında ÇOMÜ profesörlerinden Vedat Çalışkan ile Aydın İbrahimov tarafından belgelendirilmişti. Prof. Dr. Çalışkan ve Prof. Dr. İbrahimov, çeşitli akademik yayınlar ve medya yoluyla Ruslar'ın Gelibolu yaşamını ayrıntılarıyla Türkiye'ye duyurmayı başardı.
Geçmişin izlerini günümüze taşıyan sergi
Türk- Rus Gelibolu kardeşliğinin 100 yılı aşan tarihi, Türkiye ve Rusya'ya ortak tarihsel ve kültürel bağlarını hatırlatarak, kültürel diyaloğu ve iş birliğini geliştirmek için çok güçlü bir temel sağlıyor. Bu temelleri daha da sağlamlaştıran ilişkilerin geliştirildiği son yıllarda, bağın yeniden güçlendirilmesi için Türk Rus kardeşliğinin 104. yıl dönümü dolayısıyla, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Türkiye Rusya İşbirliği Araştırma ve Uygulama Merkezi (Turusia) tarafından sergi düzenlendi. ÇOMÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vedat Çalışkan ile Bakü Devlet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın İbrahimov tarafından hazırlanan "Gelibolu 1921, Türk Rus Kardeşliği 104 Yaşında" adlı fotoğraf sergisi yoğun ilgi gördü.
Çanakkale Belediyesi sergi alanında düzenlenen açılışa, akademisyenler, tarihçiler ve Rusya’dan gelen misafirlerin yanı sıra vatandaşlar da yoğun ilgi gösterdi. Serginin açılışında bir konuşma yapan ÇOMÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vedat Çalışkan sergi hakkında bilgiler vererek “Çanakkale’ye gelerek uzun yıllar burada ikamet etmek zorunda kalan Beyaz Ruslar, daha sonra kendilerini Gelibolu’lu olarak adlandırdılar. Burada kaldıkları sürede edindikleri kardeşlikleri hiçbir zaman unutmadılar. Ruslar Gelibolu’ya geldikten kısa bir süre sonra burada kurdukları yaşamı, zorlukları ve Gelibolu'da yeniden ayağa kalkışlarını tüm dünyaya göstermek istediler. Bu nedenle Gelibolu yaşamını fotoğraflamaya karar verdiler. Böylece 1921 yılında Gelibolu'da Ruslar tarafından çekilen ve günümüze ulaşan çok sayıda fotoğraf, o zorlu günleri günümüze taşımayı başardılar. Rusların, Gelibolu’daki yaşantılarını ayrıntılı bir şekilde aktardığı fotoğraf sergimiz size bir tarihi aktaracak” dedi.
Yapılan konuşmaların ardından sergi açılışı gerçekleştirildi. Rusların Gelibolu’daki yaşamını her ayrıntısıyla belgeleyen fotoğraflar, vatandaşların yoğun ilgisini çekti. Fotoğraf sergisini ziyaret eden vatandaşlar köklü bir tarihe de tanıklık etti.
