Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ufuk Ünver, 2025 yılına ilişkin tarım sektörünü değerlendirdiği açıklamasında, artan girdi maliyetleri, düşen ürün fiyatları ve pazarlama zincirindeki adaletsizliklere dikkat çekti. Ünver, üreticinin her geçen yıl daha da zor şartlar altında üretim yapmaya çalıştığını belirterek, mevcut tabloyla çiftçinin ayakta kalmasının mümkün olmadığını söyledi.
Tarımda maliyetlerin son yıllarda neredeyse iki katına çıktığını vurgulayan Ünver, buna karşın ürün fiyatlarının geriye gittiğini ifade etti. Gübre, mazot, ilaç, tohum ve işçilik giderlerindeki artışa rağmen üreticinin ürününü hak ettiği değerden satamadığını dile getiren Ünver, “Bu şartlar altında üreticinin sürdürülebilir bir şekilde üretim yapması imkânsız. Çiftçi üretiyor ama karşılığını alamıyor. Birçok üründe ürün çiftçinin elinde kaldı” dedi.
Pazarlama zincirinde yaşanan fiyat farklarına da dikkat çeken Ünver, özellikle aracılar nedeniyle oluşan uçurumun hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini söyledi. Çeltik üzerinden örnek veren Ünver, “Bugün çiftçi çeltiğin kilosunu 30 TL’ye satmak zorunda kalıyor. Ancak market raflarında pirincin kilosu 65 TL’ye kadar çıkıyor. Geçen yıl çiftçi 35 TL’ye satarken, tüketici de yaklaşık aynı fiyata alabiliyordu. Bu yıl aradaki fark yüzde 100’e ulaştı. Bu sistemde sadece aracılar kazanıyor” diye konuştu.
Bu tablonun sürdürülebilir olmadığını vurgulayan Ünver, devletin tarım piyasasına daha etkin şekilde müdahil olması gerektiğini belirtti. “Bu ülkede sadece aracının kazandığı bir düzen sürdürülemez. Hem üretici hem tüketici aynı anda mağdur ediliyor. Devletin artık bu işe el atması şart. Üreticiye üretme gücü, tüketiciye de uygun fiyatlı gıdaya erişim sağlayacak adımlar atılmalı” ifadelerini kullandı.
Ünver ayrıca, pandemi sürecinde gıdanın ve yerli üretimin ne kadar hayati olduğunun açıkça görüldüğünü hatırlatarak, “2020 bize üretimin önemini gösterdi ama ne yazık ki bunu çok çabuk unuttuk. Üretemezsek hepimiz kaybederiz” dedi.
Kuraklık nedeniyle çeltik üretiminin tamamen yasaklanmasının çözüm olmadığını da dile getiren Ünver, kontrollü ve denetimli üretim modelinin hayata geçirilmesi gerektiğini savundu. Çeltik ve mısırın en fazla su tüketen ürünler arasında yer aldığını hatırlatan Ünver, “Çeltik üretiminde yaklaşık 2,5 milyon ton su kullanılıyor. Ancak çözüm ‘ekmeyin’ demek değil. Doğru alanlarda, doğru planlamayla üretim yapılmalı” şeklinde konuştu.
Geçtiğimiz yıl alınan yasaklama kararlarına rağmen yaklaşık 5 bin dekar alanda kaçak çeltik ekimi yapıldığını hatırlatan Ünver, bu durumun denetim eksikliğini gözler önüne serdiğini söyledi. “Kaçak ekime müdahale edilemedi. Bu da hem su kaynaklarını hem de planlı üretimi olumsuz etkiledi. Mutlaka kaçak ekime dur denilmeli, çeltik üretimi izin verilen alanlarda ve sıkı denetim altında yapılmalı” ifadelerini kullandı.
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ufuk Ünver, üreticinin geleceğe dair umudunun giderek azaldığını belirterek, “Üreticinin ne üretmeye ne de yarına dair umudu kaldı. Beklentimiz, bu umutsuzluğu sona erdirecek, tarımı ve üreticiyi yeniden ayağa kaldıracak somut ve kalıcı adımların bir an önce atılmasıdır” dedi.
