Halk oyunlarındaki Kadın Aksesuarları, daha çok baş ve boyun bölgelerinde kullanılan metal aksesuarlar en fazla kofi yada tepelik üzerinde, el ile bileklerin süslenmesinde ve bellerde kullanılmıştır.
Halk oyunlarındaki Kadın Aksesuarları, daha çok baş ve boyun bölgelerinde kullanılan metal aksesuarlar en fazla kofi yada tepelik üzerinde, el ile bileklerin süslenmesinde ve bellerde kullanılmıştır. Özellikle gümüş ve altın madenlerden yapılmış takılardır.
Kemer – Kemer Tokası; Bele dolanarak genellik toka ile tutturulan, kumaş, deri ya da metalden yapılan bir aksesuardır. Genellikle gümüşten yapılır. Taşlarla süslenmiş olanları da vardır.
Kadın kıyafetleri içerisinden çok önemli bir yer tutan kemer ve kemer tokları, dokuma, deri ve metalden üretilmiştir.
Kemer Tokalarında savat, telkari, kazıma, yaldız, kabartma, kakma tekniklerinin kullanıldığı görülmektedir.Yurdumuzun Doğu ve Güneydoğu illerinde köseleden yapılmış kemerlerde kullanılmıştır.
Kemerler, genellikle iki ile beş parmak eninde olup, bele bir kere dolandıktan sonra, toka ile nihayetleşen bir giyim tamamlayıcısıdır. Kemerin tokası ile beraber bir bütün olarak sanat eseri sayılan kemerlerin en önemli kısımları tokalarıdır. Kemerler, kuşaklar gibi her gün kullanılmayıp özel günlerde, güzel elbiseler üzerine bağlanırlar. Mesela gelinlere kemer bağlamak bir gelenek olmuştur. Gelinin babası, eğer vefat etmiş ise en yakın erkek akrabalarından biri, gelin elbisesi olan bindallı üzerine, kendi gücünün elverdiği nispette kıymetli bir kemer takardı. Daha sonra gelin bir kılıç üzerinden atlatılır ve babası tarafından sırtı sıvazlanarak hayırlı evlatlar yetiştirmesi temenni edilirdi.
Kemerleri özellikle Anadolu’muzun değişik yörelerinde milli karakterlerinin de ötesinde, bölgelere göre karakter kazanmışlardır. Mesela Karadeniz Bölgesi’nin çeşitli yörelerinde altından veya gümüşten hasır örgü kemerler, Doğu Anadolu’da sevadlı gümüş kemerler; Orta Anadolu’da ve Trakya’da telkâri kemer bağlamak, düğün ve eğlencelerde adet haline gelmişti. Özellikle İstanbul kemerleri kıymetli kumaşlardan yapılır.
Tokaların üzerlerine genellikle mıhlama tekniği ile yeşim ve mercan gibi kıymetli taşlar döşenirdi. İstanbul’da saray için yapılan bu murassa kemerlerin, padişaha ait olanlarının başka görevleri de vardı. Bunlardan biri, kılıç kuşanma, gerçi bütün ordu mensupları kılıçlarını bellerinden sarkan zincirlere asardı ama, Osmanlı’da kılıç kuşanma, Batı’daki kralların taç giyme merasimine denkti.
Kemeri ve Tokası Madenden Yapılanlar: Genellikle gümüşten yapılan kemerler, zengin aileler için altından yapılmışlardır. Birçok çeşidi bulunan kemerler;
Gümüş üzerine sev atlama tekniğinde
Telkâri (Haddeden çekilmiş gümüş tellerden) tekniğinde
Hasır örgü tekniğinde
Kalem işi tekniğinde, kullanılmıştır.
Kemerleri Kumaştan, Tokaları Madenden Yapılanlar:
Bu tarzda yapılan kemerlerde süslü olan yalnızca tokalardır. Kemer ise kıymetli kumaştan yapılmıştır.
Mıhlama; Zümrüt, mecram, akik ve yeşim gibi kıymetli taşları madeni tokaya çakma tekniği
Kakma (kabartma çökertme) tekniği ile yapılan son derece zarif şekiller
Bakır ve gümüşü tombaklama (civa ile altın kaplama)
Kıymetli Kumaşlar Üzerine Altın Teli ile İşlemeli Kemerler
a- Tek renkli kıymetli kumaştan yapılmış, her tarafı altın tellerle oya oya işlemeli kemerler
b- Kumaştan kemer üzerine, madenden değişik tekniklerde yapılmış ve takılmış tokalı kemerler
Etrafı Maden ile Çerçevelenmiş Yekpare Taşlı Kemerler
Bunlar genellikle akik taşından yapılmış olup, tarikat mensuplarınca kullanılmış sade kemerlerdir. Özellikle Bektâşilerde rastlanır.” (Devamı gelecek yazımızda)
