Bu yıl devlet ve vakıf üniversitelerinde örgün eğitim programları için 835 bin 383 kontenjanın içerisinde yer almak için tercihlerini en doğru şekilde yapmak isteyen öğrenciler uzmanlardan tavsiyeler alarak, en doğru tercih işlemini yapmak istiyor. Doğa Koleji Lise Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmeni F. Buse Boz Gündoğdu, öğrencilerin tercih yaparken dikkat etmesi gereken noktalara vurgu yaparak, tercih listesi hakkında ipuçları verdi.
Lise Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmeni F. Buse Boz Gündoğdu, öğrencilerin tercihlerine yönelik bulunduğu tavsiyelerde detaylı araştırmalar sonucu tercih listelerine eklenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Gündoğdu, uzmanlardan destek almanın önemine değinerek, “Kişi tercihlerini istek sırasına uygun şekilde listelemelidir” dedi. Üniversite ve bölüm seçiminde öncelikli olarak bireylerin kendi ilgi, yetenek, değer, beceri ve bunun gibi kendisiyle ilgili ipuçları olabilecek pek çok kriterin göz önünde bulundurulması öneminden bahseden Gündoğdu, adayların tercih yaparken kendilerini ne ölçüde tanıdığına dikkat etmesi gerektiğini söyledi.
“BÖLÜMLE İLGİLİ DETAYLI BİR ARAŞTIRMA YAPMALARI ÖNERİLİR”
Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmeni F. Buse Boz Gündoğdu, yaptığı açıklamada, “Kariyer yolculuğumuzun en önemli aşamalarından biri hiç şüphesiz meslek seçimidir. Böylesine önemli bir kararı alırken dikkat edilmesi gereken öncelikli konu bireyin kendini ne ölçüde tanıdığıdır. Kariyer planlamasının bir parçası olan üniversite ve bölüm seçiminde öncelikli olarak birey kendi ilgi, yetenek, değer, beceri ve bunun gibi kendisiyle ilgili ipuçları olabilecek pek çok kriteri göz önünde bulundurmalıdır. ‘Nasıl bir bölümde okursam mesleki anlamda doyum elde etmiş olurum, nasıl bir çalışma ortamında olmaktan hoşlanırım, bireysel mi çalışmak bana keyif verir yoksa grup etkileşimi olan işlerde mi çalışsam mutlu olurum, mekanik işleri mi daha çok seviyorum yoksa canlılarla ilgilenen bir meslekte mi ilerlemeliyim‘ gibi pek çok soruyu kendi içsel dünyalarında yanıtlamaları önemlidir. Bölüme karar verdikten sonra bu bölümle ilgili detaylı bir araştırma yapmaları önerilir. Bölüm hangi işleri kapsamakta, mezun olduktan sonraki iş imkânları neler, geleceğin meslekleri arasında sayılabilir mi, bölümde hangi dersler okutuluyor gibi sorularla bölüm derinlemesine ele alınmalıdır. Bölüm konusu netliğe kavuştuktan sonra bu bölümü okumak istediği üniversiteler araştırmalıdır. Hangi üniversite nasıl bir eğitim vermekte, akademik kadroları kimlerden oluşmakta, kampüs olanakları ve ulaşım imkânları kişiye uygun mu, eğitime destek olabilecek programları var mı ya da laboratuvar koşulları yeterli mi, Çift anadal-yan dal ve Erasmus olanaklarına sahip mi gibi kriterlere bakılmalıdır. Bu aşamada aynı bölüm ve üniversiteye önceki yıllarda yerleşmiş, okumakta olan ya da mezun olan kişilerle iletişime geçilebilir. Tüm bu aşamalar gerçekleştirildikten sonra öğrenci gitmek istediği bölüm ve üniversiteleri listelemelidir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus kişinin gitmek istemediği bir bölümün ya da üniversitenin tercih listesinde olmaması gerektiğidir. Geçmiş yıllarda yaşadığımız örneklere baktığımızda öğrenciler ‘Nasıl olsa sıralamama yakın değil gelme ihtimali yok’ diyerek yazdıkları bölümlere yerleştiklerini biliyoruz. Bu sebeple listede giderse mutlu olacağı bölüm ve üniversiteler olmalı, yerleştirildiğinde pişman olacağı bir bölüm kesinlikle yazılmamalı. Listeleme aşamasında tercih kılavuzu titizlikle okunmalıdır. Kılavuzda yazmayan ancak merak ettikleri soruları mutlaka araştırıp öğrenmeleri, sonrasında istenmeyen durumlarla karşılaşılmasını önlemek adına önemlidir. Listenin son hali alanında uzman kişilerce kontrol ettirilebilir ve yakınlarından da fikir alarak düzenlemeler yapılabilir” ifadelerine yer verdi.
ÖĞRENCİLER HER KOŞULA DİKKAT ETMELİ
Tercihler yapılırken düşülen hatalardan bahseden Gündoğdu, sözlerine şu önerilerde bulundu: “Tercihler listelenirken en çok karşılaştığımız sorulardan biri öğrencilerin başarı sıralamasıyla mı yoksa puanla mı tercih yapmaları gerektiğidir. Bu konuda öğrencilerin zihinleri oldukça karışık. Lisans tercihlerinde puanla sıralama yapan öğrencilerin hataya düştüğünü söylemek mümkün. Bizler lisans programlarını listelerken başarı sıralamalarını göz önünde bulundururuz ancak önlisans programları tercih edilirken puanlar ile sıralamanın her ikisi de dikkate alınır. Bir diğer tercih hatası ise öğrencilerin matematiksel olarak listelerini azaltmak ya da artırmak zorunda hissetmeleri. Tercihler yapılırken başarı sıralamasının yanında istek sırası bizler için son derece önemlidir. Kişi tercihlerini istek sırasına uygun şekilde listelemelidir. Örneğin yerleştirme sonuçlarının açıklandığını ve öğrencinin 3. tercihine yerleştiğini varsayalım. Böyle bir durumda ‘Keşke 5. tercihim gelseydi’ diyorsa tercih listesi hatalı demektir. Bir diğer tercih hatası bir önceki soruda da belirttiğim gibi gitmek istemeyen bölümün ya da üniversitenin nasıl olsa gelmez düşüncesiyle yazılmasıdır. Unutulmamalıdır ki tercih listesine yazılan her bölüm ve üniversitenin gelme ihtimali vardır. Karşılaştığımız diğer bir hata öğrencilerin toplum baskısından ya da bir sene daha hazırlanmak istememesinden ötürü neresi olursa olsun tercih edeceğim düşüncesidir. Bu sebeple pek çok öğrenci istemediği bölüme yerleşmiş, istemediği üniversitede okumak zorunda kalmış ve tamamlayamadan yarıda bırakıp başka bir kariyer hedefine yönelmiştir ya da tamamlasa da mutsuz bir meslek hayatında yaşamını devam ettirmektedir. Bazı durumlarda öğrencilerin sadece bölüm isimlerine aldanarak yeterli araştırma yapmadan tercih ettiklerini ve yerleştiklerini görüyoruz. Sonrasında kendi tahmin ettiklerinden çok daha farklı bir bölümle karşılaşıp hayal kırıklığı yaşayan öğrencilerin olduğunu biliyoruz. Bu sebeple hiçbir bölümün yeterli araştırma yapılmadan yazılmaması gerektiğini özellikle vurgulamakta fayda görüyorum.”
ÜNİVERSİTELERİN LOKASYONLARINA DİKKAT!
“Yine karşılaştığımız diğer bir örnekte öğrenciler çevrenin etkisinde kalarak sadece ailesi istediği için bazı bölümleri ve üniversiteleri yazdıklarını görüyoruz. Kendi kariyer hedeflerinin dışına çıkmadan, çevrelerinde fikirlerine değer verdikleri alanında uzman kişilerin tavsiyesine başvurabilirler ancak son kararı yine kendileri vermelidir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu üniversitelerin lokasyonlarıdır. Bazı üniversitelerin fakülteleri kampüsün dışında ya da ilçelerde olabilmektedir. Bu sebeple tercih edilen üniversitenin konumuna mutlaka bakılmalıdır. Başarı sıralaması şartı olan bölümlerin bazı vakıf üniversiteleri dışında şayet sıralama şartını karşılamıyorlarsa listeye yazmamaları, onun yerine gelebilecek bölümleri yazmaları dikkat etmeleri gereken diğer bir konudur. Son olarak önemli konulardan biri üniversitelerin ve bölümlerin özel koşullarına bakılmalıdır. Kılavuzda bulunan ve tercih etmek istedikleri bölümlerin-üniversitelerin özel koşullarını incelemeleri, gerekli koşulları sağlayıp sağlamadıklarına bakmaları gerekir. Örneğin, öğrenciler bölümün %30 İngilizce olduğunu kayıt esnasında öğrendiklerinde hayal kırıklığı yaşayabiliyor.”
“ARAŞTIRMA YAPMADAN TERCİH LİSTESİNE EKLENMEMELİ”
Gündoğdu, tercihlere son günler kala değişimlerde bulunan öğrencilere ise şunları söyledi: “Tercih dönemi boyunca öğrencilerin zihnen çokça karışıklık yaşadığına şahit oluyoruz. Özellikle öncesinde kendine kariyer hedefi oluşturmamış, alternatifler belirlememiş kişilerin dış seslere çok daha maruz kaldığını söylemek mümkün. Çünkü yeterli araştırma yapmadıkları ve kendilerini tanımak için titiz yaklaşmamaları her fikrin doğru gibi algılanmasına yol açmakta. Öğrencinin yakınında ve kendisini tanıyan tanımayan pek çok kişiden edindikleri fikirleri araştırmadan, kendilerine uygun olup olmadıklarına bakmadan benimsediklerinde, maalesef ki pişman olma olasılıkları çok daha artıyor. Tercih listelerinde elbette değişiklik yapabilirler ama son halinde yazdıkları her bölümü tek tek sonuç ekranında gördüklerini hayal etmelerini ve ne hissettiklerine odaklanmalarını isteriz. Şayet kafa karışıklıkları devam ediyorsa bu bölümle ilgili detaylı araştırma yapmadan tercih listesine eklememeleri daha sağlıklı olacaktır.”
Sevi Gözay UĞURLU
