Çanakkale İl Müftülüğü’ne ait sosyal medya platformunda Çanakkale İl Vaizi Aydın Doğruay, ‘Ahilik ve Helal Bilinci’ konusu ile ilgili bilgi paylaşımında bulundu. Doğruay, yaptığı konuşmada, ahilik teşkilatının kurucusu olan Ahi Evran’ı saygıyla anarak, teşkilatın önemli düsturlarına değindi.
‘Ahilik ve Helal Bilinci’ kavramlarını İslam dini bağlamında değerlendiren Çanakkale İl Vaizi Aydın Doğruay, konuyla ilgili düşüncelerini de dile getirdi.
Doğruay, “Ahi Evran Hazretler, 1171’de Horosan’da dünyaya geliyor. Anadolu’nun fethi ile Türk topraklarına girip Allah ve Resulünün izinden gidip, bu memleketlere yerleştikten sonra ilk önce Kayseri’ye geliyor. Kayseri’den sonra Konya, Konya’dan sonra da Denizli’ye geçiyor. En son Kırşehir’de Ahi Evran Dergâhında meftun oluyor. Bize Kur’an ve sünnetin gölgesinde birçok şeyden bahsetmiştir. Bu teşkilata girmek için önce iyi bir insan, namazlı, ibadetlerinde gevşeklik göstermeyen, bir kardeşlik teşkilatını bizlere sundu ve Fatih devrinde de lonca teşkilatı olarak peygamberimizin sünnetini en güzel şekilde açıklama, yaygınlaştırma ve halkla birlik beraberliğin tesisi için canla başla çalışanların devamını bizler getiriyoruz. 1912 yılına geldiğimizde bu vatanımızda da aynı esnaf teşkilatı devam etti. Bu teşkilatın devam etmesinde bizlere düşen en büyük sorumluluklar, bu kimseler birlik ve beraberlik içerisinde, kardeşliği yeniden tesis hatta doğruluk en başta gelir. Halk beraberlik içerisinde, kimse kimseyi kandırmadan esnafıyla, ticaretiyle, komşuluk ilişkileriyle, insanca yaşamayı bizlere örnek gösterdiler. Daha nice nesillere de böyle devam edecektir” ifadelerini kullandı.
“CİMRİLERDEN OLMA, CÖMERTLERDEN OL”
“Ahi Evran Teşkilatı’na girenlerde ilk önemli düsturların başında, elini açık tutmak gelmektedir” diyen İl Vaizi Doğruay, “Yani cimrilerden olma, cömertlerden ol. Çünkü peygamber efendimiz cömertleri övecek çok şeyler söylemiştir. ‘Cimriler cennete giremez’ diyor peygamberimiz. Ahi Evran teşkilatı bu güzide peygamber efendimizin sözlerini bizlere nakletmişler ve o güzel şeylerin neticesinde de insanlığı, yeniden dirilişi, yeniden birlik ve beraberliğin tesisi için önce kardeşlik ile teşkilat devam etmiştir. Diğer taraftan ise, ‘Sofranı açık tut. Misafir geldiği zaman ikram et’ diyor. Çünkü peygamberimiz, Allah’a ve ahiret gününe iman eden kimse, misafirine yardım etsin diyor. Bu düsturlar Ahi Evran teşkilatının en önemli düsturlarındandır. ‘Kapını açık tut’ diyor, ‘misafirine karşı kötü söz söyleme, ikramda bulun ve gözünü bağlı tut’ diyor; ‘Misafirlikte ayıp bir şey gördüğünde gözünü kapat, onları büyütme çünkü Allah ayıpları setr eylediği gibi sen de kardeşinde gördüğün ayıbı setr eyle ki Rabbimin sevabına nail olasın.’ Diğer taraftan dilini bağlı tut, kötü söz söyleme diyor. Kötü söz sahibine aittir, hem bu dünyada hem ahirette bunun karşılığını göreceğiz” şeklinde konuştu.
“AHDE VEFA, USTAYA HÜRMETTİR”
Doğruay, “Ahi Evran, bu düsturları insanlık için daha da geliştirdi ve bu teşkilat hem cihadıyla hem birliğiyle daima kuşandı. Toplumumuzda sevinçler çoğaldıkça artacağı, kötülüklerin de paylaşıldıkça azalacağını bu ecdadımız bize göstermiştir. Helal bilincinde baktığımızda Allah, iyisiyle kötüsüyle bize her şeyi ikram etmiş ama ‘Ey kulum! Şunlara varma, bunlara varırsan bu haramlar senin aleyhine olacaktır’ diyerek imtihanı kaybedenlerden olmamak dileğiyle haramlardan uzak durmayı öğütlemiştir. Ahilik müessesinin en önemli şiarlarından biri de; ahde vefadır. Rabbime bize verdiği nimetleri tanımak, bu beden emanetini Rabbimize takdim etmek için hürmet içerisinde ustamıza karşı saygımızı, sevgimizi bildireceğiz. Ahde vefa, ustaya hürmettir. Onun için derler ki; ‘Yol atası soy atasından önce gelir.’ Bize dünya hayatında güzel şeyler veren kimseleri en güzel şekilde yad etmektir” dedi.
“KAPINI, KALBİNİ, ALNINI AÇIK TUT BUYURUYOR”
“Ahilik, kardeşilik, zengin, fakir ayırt etmez. Çalışmak ve üretmek, alın teri ile kazanmak ahilikte bir ahlak kuralıdır” diyen İl Vaizi Aydın Doğruay, sözlerine şu şekilde devam etti: “Alışverişte, ölçüde, tartıda daima Allah razı olacak mı diye düşünmek ve karşındakini kandırmadan müşteriyi göndermek en güzeldir. Bu yüzden ahiliğin bazı ilkelerinde, eline, diline, beline sahip ol diye buyuruyor. Kapını, kalbini, alnını açık tut buyuruyor. Eşine, işine, aşına özen göster. Harama bakma, haram yeme, haram içme. Yanlış ölçme, eksik tartma. Dünya malına tamah etme, kuvvetliyken affetmesini, hiddetliyken yumuşamasını bil diyor. ”
Gülçin AKIN
