1920 yılında gerçekleşen Bolşevik Devrimi sonrasında Kırım’dan yola çıkarak Gelibolu’ya gelen Beyaz Ruslar, 100.yılında yarımadada bulunan Rus Anıtı’nda anıldı. Gelibolu Belediyesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Kırım Kalkınma Vakfı gibi kurumların ortaklaşa düzenlediği etkinlikte, anıta çelenk bırakılarak, dua okunması gerçekleştirildi.
Gelibolu’da Beyaz Ruslar için yaptırılan Rus Anıtı’nda geçtiğimiz hafta sonu düzenlenen törene; Moskova Patrikhanesi din görevlisi Iuri Sergeev, Gelibolu Belediye Başkanı Mustafa Özacar, Kırım Kalkınma Vakfı Genel Başkanı Ünver Sel, Universal Tural Dostluk Platformu Genel Başkanı Müjdat Kayayerli ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vedat Çalışkan katıldı. Koronavirüs salgınından ötürü, dar katılımlı düzenlenen tören, Rus Anıtı'na Türk ve Rus heyetinin karanfil ve çiçek bırakmasıyla başladı. Ardından Iuri Sergeev'in yönetiminde düzenlenen ayin ile hayatını kaybeden Ruslar için dua edildi.
“RUS ANITI'NDA DOSTLUK ADINA KARANFİLLERİMİZİ BIRAKTIK”
Anıtın bahçesinde bulunan müze ziyaret edildi ve buradaki anı defteri katılımcılar tarafından imzalandı. Gelibolu Belediye Başkanı Mustafa Özacar, anı defterine şu cümleleri yazdı: "1920'de ülkelerinden, ülkemize ve şehrimize konuk olarak gelen, burada belli bir süre konaklayıp, bu süre içerisinde bizlerle birlikte yaşam mücadelesi veren Rus dostlarımızın Gelibolu'ya gelişlerinin 100'üncü yılında onların geçmiş yıllarını sevgi ve saygıyla anıyorum."
Anıt yerinde gerçekleştirilen tören sonrası birçok farklı yerden bir araya gelen heyet Gelibolu Belediye Başkanı Mustafa Özacar'ı makamında ziyaret etti. Burada açıklamada bulunan Özacar, "Türk-Rus dostluğunun simgesi olan ve burada yaşamış Rusların 100'üncü yılı anısına Rus Anıtı'nda dostluk adına karanfillerimizi bıraktık. Covid-19 salgını tedbirleri kapsamında büyük tören iptal edildi. Küçük ama dostluk adına çok büyük olan anma törenine katıldık" ifadelerini kullandı.
“KIRIM TATARLARI OLARAK BU COĞRAFYANIN İNSANLARIYIZ”
Günün anlam ve önemi ile ilgili açıklamada bulunan Kırım Kalkınma Vakfı Genel Başkanı Ünver Sel ise, “Günümüzden 100.yıl önce, Beyaz Ordu olarak adlandırılan Kırım ve Kafkasya’yı hakimiyet altında bulunduran Menşevik milliyetçi Rus orduları Bolşevizm gelmesi ile birlikte ülkeyi terk etmek istediler. Bu süreçte yaklaşık 200 bin Rusya vatandaşı, ülkeyi terk etmek mecburiyetinde kaldı. Onlardan 30 bini Kırım’dan iki gemiyle Gelibolu’ya geldiler. Burada Gelibolu halkı, bunları kabul etti. O dönemde Osmanlı’nın yıkılış döneminde Gelibolu Fransızların kontrolündeydi. Bu insanlar burada yaklaşık bir yıl kaldılar. Bu yıl içerisinde Gelibolu’nun kültürüne, sanayisine, ticaretine, tarımına katkı sağladılar. Geliboluspor Futbol Kulübünü kurdular. Tiyatrolar kurdular, bale yaptılar, müzik etkinlikleri yaptılar. Okul açtılar. Daha sonra bu kişiler bazı ülkelere göç ettiler ama bir kısmı burada kaldı. Bazıları ise Türkiye’nin başka şehirlerine gitti. Biz Kırım Tatarları olarak bu coğrafyanın insanlarıyız ve bu insanlar Kırım’dan geldiler. Kırım Kalkınma Vakfı olarak bu önemli günde böyle bir etkinliğe imza attık” diye konuştu.
“RUSYA’DAN 50 TANE HUŞ AĞACI, 50 TANE DE ÇINAR AĞACI GETİRİLDİ”
“Etkinliği düzenleyenler; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Rusya İlişkiler Kültür ve Araştırma Merkezi, Gelibolu Belediyesi, Kırım Kalkınma Vakfı ve Ankara’da bulunan Türk-Rus Dostluk Evi, Rusya Bilim ve Kültür Merkezi Ankara Ofisi. Covid süreci olduğu için çok geniş katılımlı olmadı. Bu çerçevede Rusya’dan 50 tane Huş ağacı, 50 tane de çınar ağacı getirildi. Bu ağaçları Gelibolu Belediyesi, Rus Anıtı’nın çevresinde ve Gelibolu’nun ana caddesinde dikimi gerçekleştirildi” diyen Sel, sözlerini şu şekilde devam etti: “Biz de Gelibolu’yu ziyaret etmekten, böyle bir anma toplantısına katılmaktan çok mutlu olduk ve merhum olan vefat eden bu insanları da anıyoruz. Bu büyük bir kültür olayıdır. Türkiye sadece Türk ve Müslüman göçmenleri almadı, yabancı göçmenleri de kabul eden bir ülke. Türkiye’nin güçlü bir ülke olduğu bu olay ile daha da anlaşılmakta. Bizim kültürümüzde dostluk, beraberlik, merhamet var. Türk kültürü büyük bir kültür. Bunu da burada bir kez daha yaşadık. 2020 yılı Türk-Rus diplomatik ilişkilerinin de 100.yılı aynı zamanda.”
“GELİBOLU’YA GELEN RUS DOSTLARIMIZIN 100.YILI”
Universal Tural Dostluk Platformu Genel Başkanı Müjdat Kayayerli, duygu ve düşüncelerini şu şekilde ifade etti: “Universal Dostluk Platformu, toplumda sevgi ve nezaketi, barış ve onuru, hakikatlerle yüzleşmeyi, doğru istikametle ortak akıl üretmeyi, yardımlaşma ve liyakatliliği ön plana çıkartarak, toplumda sosyal sorumluluğu geliştirip, dünyadaki işini en iyi yapan bütün iyi insanlarla ilişki kurmayı da hedefler. Platform, hangi siyasi görüşe sahip olursanız olun; adaletli, milli vicdan sahibi, doğru ve dürüst olmayı geliştiren, kültürel değerlerimize sahip çıkarak nezaket kurallarını yaşayan, yaşatan, Türk kültür ve anlayışını, yerel değerleri tanıtan bir anlayışa sahiptir. Bizler, her alanda en iyiyi en doğruyu en güzeli yapmak peşinde olan gönüllüleriz. 1920 yıllarında Gelibolu’ya gelen Rus dostlarımızın 100.yılı. Uluslararası Kırım Dostları Kulübü’nü de temsilen buradayım. Burada olmak ve törene katılmak çok anlamlı.”
Görüşmelerin ardından Rus heyet, Gelibolu Belediye Başkanı Özacar’a, Türk-Rus Diplomatik İlişkileri'nin 100’üncü yılı tablosu hediye etti. Ayrıca Rusya’dan getirilen toplam 100 fidan Beyaz Rus’ların anısına anıtın çevresine Rusya'dan getirtilen 100 fidan dikildi.
Gizem Tuğçe BAYHAN
