Yaz aylarının gelmesiyle birlikte beslenme konusunda çok sayıda vatandaş ne yiyeceği konusunda çok fazla düşünüyor. Hem kilo olmak istemeyen hem hafif yiyecekler yemek isteyenlerin merak ettiği konuları “Ben de Yapabilirim!” programına katılan Egzersiz fizyoloji obezite alanlarında uzman olan Doktoru Nilay Ergen,Havaların ısınmasıyla vücudumuz nelere ihtiyaç duyuyor? Yaz aylarında nelere dikkat etmemiz gerekiyor? sorusunu yanıtladı.
Doktor Nilay Ergen; ‘’Baharın gelişiyle birlikte vücudumuzda birtakım değişiklikler oluyor. Bu değişiklikleri anlamak için küçücük atonom sinir sistemlerini size anlatmak isterim. Otonom sinir sistemi vücudumuzun otomatk bir şekilde çalışmasını sağlayan sinir sistemidir. Yani otomatik olarak solunum sistemimiz çalışır, kalbimiz, bağırsaklarımız çalışır ve çok önemli bir sistemdir. Bu sistemin iki alt bölümü vardır, parasempatik sinir sistemi ve sempatik sinir sistemi. Parasempatik sinir sisitemi kalbi yavaşlatırken, sempatik sinir sistemi ise kalbi hızlandırır. Parasempatik sinir sistemi bağırsak çalışmasını sağlar, sempatik sinir sistemi ise solunum sisteminin çalışmasını sağlar ve bu iki sistem birbirine zıt ve birbirini tamamlayan bir şekilde çalışarak vücudumuzun en iyi şekilde yaşamasını sağlar ve bizim bundan hiç haberimiz olmaz. İşte ne oluyor bahar aylarında, kışın parasempatik sistem daha aktifken, bahar aylarında sempatik sistem daha aktif hale geçer. Neden çünkü parasempatik sistem sakinken, daha içe dönük olduğumuz bir zamanda uyurken, hareket etmezken aktive olan ve bağışıklığımızı da güçlendiren bir sistemdir. Oysa bunun karşıtı olan sempatik sinir sistemi kaçarken, koşarken, egzersiz yaparken korku heyecan ve anksiyete de aktive olur. Dolayısıyla yazın ve bahar aylarında daha hareketli oluyoruz bu sistem devreye giriyor. Tabi bunun faydaları da var metabolizmamız hızlanıyor bahar aylarında sempatik aktiviteyle birlikte. Yalnız şu yanlış anlaşılmasın gün içerisinde hem parasempatik hem de sempatik birbiriyle uyumlu olarak ve gerektiği zaman biri daha fazla devreye girerek çalışıyorlar. Daha coşkulu, daha heyecanlı, daha bir şeyler yapmaya istekli hale geliyoruz.‘’ şeklinde konuştu.
‘’Her yaş grubunun doğru yağları tüketmesi gerekiyor’’
Metabolizmanın bahar ve yaz aylarında hızlandığını söyleyen Doktor Nilay Ergen ;‘’Burada bahar aylarında metabolizmamız hızlanınca kilo verme ihtiyaçlarımızda artıyor. Fakat burada sempatik sistem artınca metabolik ihtiyaçlar ve enerji ihtiyacımız da artıyor. Aşırı diyetler yaparsak, aç kalırsak vucud mutlaka ihtiyacını karşılar. Doğru şeyler yemeyerek aç kalırsak yanlış şeyleri birkaç gün sonra tüketmeye mecbur kalırız. Bahar aylarında buna çok dikkat etmemiz lazım. Sempatik sistemin aktivitesiyle birlikte enerji ihtiyacımızı karşılayacak yeterli protein, yeterli yağ, bol sebze yeterli meyve ve süt ürünleri, ceviz fındık gibi tohumlardan tüketmemiz lazım. Aç kalarak zayıflamak bahar ayında mümkün değil. Bunun sebebi otonom sinir sisteminin kendini savunma mekanizmasıdır. Bahar ayıyla birlikte yiyeceklerimizin niteliklerinin de değişmesi gerekiyor. Yeterli protein hem hayvansal hem de bitkisel proteinleri tüketmemiz lazım. Her yaş grubunun doğru yağları tüketmesi gerekiyor, bütün sebzelerden ve yeterli meyvelerden tüketmesi gerekmektedir. Bizim toplumumuzda bazı uzmanlar tarafından bazı meyveler kısıtlanıyor ben bunu doğru bulmuyorum. En az iki ya üç porsiyon meyve tüketmemiz gerekiyor. Bahar aylarında ve yazın kahvaltı da yumurta ve peynir tüketmemiz lazım.’’ şeklinde ifade etti.
‘’Pek karbonhidrat önermiyorum’’
Çoğu besin konusunda Çanakkale’nin şanşlı olduğunu ifade eden Doktor Nilay Ergen; ''Çanakkale de bu anlamda çık şanslıyız. Gezen tavuk yumurtası tüketmeliyiz ve doğru peynir, ezine peynirimiz var, lor peynir var ve kalsiyumu en yüksek peynir türü olan keçi peynirmiz var. Doğru peyniri tüketmemiz gerekiyor. Teknolojik unsurlarla labaratuvarda üretilen peynirler, kapalı yerde üretilen yumurtalar sağlığa son derece zararlı. Yanına koca bir tabak salata. Neler olmalı bu salata da, roka ,tere otu, maydonoz, yeşil soğan olamalı doğru kahvaltı olarak. Doğru yağ olarak ise bu konuda çok şanslıyız zeytin yağımız var. Ekmek grubunun ise ben ölçülü yenmesinin yanındayım. Bir veya iki dilim yine doğru buğdaydan yapılan ekmekleri tüketmemiz gerekiyor. Böyle bir kahvaltı yaparsanız zaten bahar yorgunluğunuz da olmaz. Her şey takviye edilmiş olur. Öğlen yemeğinde artık sıcaklar başladığı için çok ağır et yemekleri yerine zeytinyağlı sebzeler enginar, bakla, semizotu, fasulye, kabak, patlıcan gibi meyve türlerini tüketmemiz lazım. Lütfen yaz sebzelerini yazın kış sebzelerini de kışın tüketelim. Öğlen yemeğinde zeytinyağlı bir sebze yemeği yanına beyaz proteinli bir cacık ayran ve bir dilim ekmek kişinin kilosuna göre ayarlanırsa son derece doyurucu olur. Akşam yemeğinde ise artık hava serinlemeye başladığı için et, balık, tavuk gibi ızgara formunda ve yanına gene büyük bir salata öneriyorum. Pek karbonhidrat önermiyorum ekmek, pilav, makarna gibi sadece protein ve sebze son derece yeterli. Eğer günler uzadığı için günde üç öğün yemek yetmezse ikindi vaktine bir ara öğün ekleyebilirsiniz. Tabi ara öğün bu sıcaklarda pasta börek değil, biraz meyve sizi hem enerjik hissettirir hem de akşama tok girmenizi sağlayarak akşam yemeğinizdeki saldırganlığınızı engeller.'' dedi.
İbrahim Akın KAZANCI
