Tarihi Yarımada tören yapılan şehitliklerin oldukça gerisinde kalan ve pek göz önünde olmadığından dolayı bakım ve onarımları yapılmayan anıt görenlerin içi sızlıyor. Zira Nuri Yamut Anıtının olduğu mermer lahidin altında, 20 Haziran 1915 günü saat 11.45’te Zığınderede saldırıya itilaf devletleri 25 ve 26’cı Piyade Alaylarına karşı taarruzları püskürterek bozguna uğratan askerlerimizden şehit olanların kemikleri bulunarak bu anıtın bulunduğu yerdeki mermer lahidin altına gömülmüş.
Şehitlikleri gezen ziyaretçilerin Sargıyeri Şehitliklerinden 2 kilometre sonraki yolun bitiminde yer alan ve 10 bin şehit verildiği kayıtlara geçen bu yeri ziyaret edenlerden Osman Kekeç, “İzmir’den tatil için geldiğimiz Gelibolu Yarımadasındaki bu şehitlikleri gezmeden dönmek olmaz. Biz ailecek her yıl Gelibolu’ya geldiğimizde şehitlikleri de gezmeden dönmüyoruz. Bu kez görmediğimiz yerleri tören alanlarının dışındaki şehitlikleri görmek istedik ve yolumuz ilk kez Zığındere’deki Nuri Yamut Anıtına düştü. Ama burası içler acısı ve bakımsız. Buralara pek gelen giden olmadığından bakım yapılmıyor herhalde dedi.”
Nuri Yamut Anıtı Hakkında
Gelibolu 2. kolordu komutanı iken, Alçıtepe köyünde Saroz Körfezine hakim bir tepede, 26 Haziran-12 Temmuz 1915 tarihleri arasında yapılan Zığındere savaşlarında öldürülen 10.000 kişi adına 1943 yılında bir anıt yaptırmıştır.
Bu anıt Mehmet Çavuş Abidesi'nden sonraki ilk özel anıttır.Bu bölgede hayatını kaybeden askerlerimizden çoğunun bedenleri, her iki tarafın ön hatları arasındaki insansız bölgede kalmış ve bunlar Çanakkale Kara Muharebelerinin sona erdiği 9 Ocak 1916 tarihine kadar hiçbir şekilde ateşkes yapılamamasından dolayı gömülememişlerdir.
9 Ocak 1916 sonrasındaki dönemde de buradaki şehitlerimizin çoğu ya toplanmamış, ya da olduğu yerde üzerine bir miktar toprak atılmak suretiyle arazide bırakılmıştır. İ934 - 1936 yılları arasında başlamasıyla, yakın çevredeki arazi de köylüye tarım arazisi olarak dağıtıldı. Araziyi, köylülerin sürerek tarıma hazırlama çalışmaları sırasında, muharebelerden kalma birçok malzemenin yanı sıra, muharebeler sırasında birçok insan kalıntısı da ortaya çıktı. Arazide bulunan kimliği meçhul askerlere ait bu kalıntılar, o dönemde 2'nci Kolordu komutanı olan Nuri Yamut tarafından toplatıldı ve bunların toplu halde gömüldüğü yerin üzerine de 1943 yılında yine Nuri Yamut tarafından bir anıt yaptırıldı.
Toplanan şehitlerin kemikleri anıtın ortasında bulunan mermer lahitin altına gömülmüştür. Anıtın iç kısmında mermer bir plaka bulunmaktadır. Bu plakanın üzerinde “Şehitlik 1915” ifadesi yer almaktadır. Bir platform üzerine kırmızı taştan yapılmış olan anıtın yüksekliği 8,5 m, genişliği 8,60 m, tabanda 17 x 15 metre ebatlarındadır. 1.555 m²’lik bir alanı kaplamaktadır. Etrafı duvarlarla çevrili ve içinde çam ağaçları bulunan bir bahçesi vardır. Anıtın mimarı Asım Kömürcüoğlu’dur.
Fehmi Şenyiğit
Kaynak: Haber Merkezi
