Geçtiğimiz hafta perşembe günü TÜİK, kasım ayı yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 21,31 olduğunu açıkladı. Ekimde oran yüzde 19,89 olan enflasyon böylelikle yıllık tüketici enflasyonunda Kasım 2018'den bu yana en yüksek seviye kaydedildi. Enflasyon verilerini değerlendiren finans uzmanı Ömer Karabay; “ Bu açıkça gösteriyor ki, Tüik’in rakamları pazardan çarşıdan ve hayattan çok uzak. Gerçeklerden kopuk, reel ekonomide fiyatı düşen ürün yok, her şey artarken enflasyon bu rakamda çıkması eşyanın tabiatına aykırı’’ dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,51, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,82, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,31 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 17,71 artış gerçekleşti. Reuters anketinde ortalama beklenti yüzde 20,7 olmuştu. Böylece resmi enflasyon, beklentileri aşmış oldu. Enflasyonda son üç yılın zirvesi görülmüş oldu. En son yine kur krizinin yaşandığı Kasım 2018’de enflasyon yüzde 21,62 olmuştu. Kasım ayında enflasyonun yıllık yüzde 20,7; aylık ise yüzde 3 olması yönündeydi. Ankete katılan kurumlar arasında en düşük beklentiyi paylaşan kurum aylık enflasyonun yüzde 1,80 olacağını belirtirken en yüksek beklentiyi paylaşan kurum enflasyonun Kasım ayında yüzde 3,6 olarak gerçekleşeceğini ifade etmişti.
Artan Enflasyon verilerini değerlendiren Finans Uzmanı Ömer Karabay; ‘’ Piyasalarda, Enflasyon, iki türlü, birisi resmi rakamlar diğeri hissedilen rakamlar, aslında bu rakamlar açık söylemek gerekirse, resmi adı altında biraz gayrı resmi, gayrı ciddi, temel gıda maddelerinde artışı herkes görüyor, her şey ortada, sadece geçtiğimiz hafta kıymada artış yüzde 10, süt yüzde 40 arttı nasıl olacakta gıda fiyatları hala yeterince artmaz ve yıllık enflasyon yüzde 21,62 olur. Bu rakamlar akıl alır rakamlar değil, diğer gıda maddelerinde, ulaşım ve barınma da en çok artış yaşayan fiyat kalemlerinde yer alıyor. Bu açıkça gösteriyor ki, Tüik’in rakamları pazardan çarşıdan ve hayattan çok uzak. Gerçeklerden kopuk, reel ekonomide fiyatı düşen ürün yok, her şey artarken enflasyon bu rakamda çıkması eşyanın tabiatına aykırı’’
‘’BU ENFLASYON HİPER ENFLASYONA DÖNÜŞEBİLİR’’
Tüik’in rakamlarının hissedilenden düşük olmasına ilişkin ise Karabay; ‘’Bu neden yapılıyor, çünkü bu rakamlara göre insanlar zam alacak, Nedir bu rakamlar, yüzde 21,62, yani biz size yüzde 23-25 arası bir zam verebiliriz, ekonomi buna izin veriyor demek, şayet bu rakamlar gerçekçi değil ama böyle bile olsa refah payı eklenmeli, bence gerçek enflasyon devletin yeniden değerlendirme rakamlarına yakın en az yüzde 35 civarında, ki hissedilir rakam bundan bile yüksek, bu düşük para değerine dikkat edilmez ise bu enflasyon hiper enflasyona dönüşebilir.’’ şeklinde konuştu.
TÜİK’E GÖRE ARTIŞIN YÜKSEK VE DÜŞÜK OLDUĞU KALEMLER
Yıllık en düşük artış yüzde 5,77 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 7,91 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 8,33 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 13,96 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,90 ile lokanta ve oteller, yüzde 27,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 25,14 ile ev eşyası oldu.
İbrahim Akın Kazancı
