Türkiye’de Enflasyon yaklaşık son yılarda yükseliş trendinde devam ederken geçtiğimiz yılın enflasyonu son 19 yılın en yüksek enflasyonuna sahip çıktı. TÜİK'in Şubat başında açıkladığı yıllık resmi enflasyon yüzde 48,69 iken Enflasyon Araştırma Grubu'na göre nasıl yüzde 114,87 çıktı? Artan enflasyon konusunda değerlendirmeler yapan Finans uzmanı Ömer Karabay üretim maliyetlerinden kaynaklı artışın tüketimde birçok kaleme yansıdığını ifade etti.
Türkiye'de enflasyon son beş yıldır küçük istisnalar dışında çift hanede seyrederken, 2021'in ortasından itibaren kur artışlarının da etkisiyle enflasyondaki yükseliş hız kazandı.2022 yılında devam eden enflasyon etkisi ile birlikte de geçtiğimiz günlerde özellikle artan gıda fiyatlarına karşı KDV indirimi yapıldı. Enflasyon her çabaya rağmen yükselişe devam ediyor. Peki enflasyon nasıl ve ne zaman ne şekilde durdurulabilir. Finans uzmanı Karabay’a sorduk; Karabay, ‘’Enflasyon her şeye rağmen yükselişte devam ediyor. Özellikle bildiğiniz gibi dövizdeki yükseliş büyük bir zam silsilesi olmasına sebep oldu. Ama bunun başında ürünlerde mal ve hizmet cinsinde yapılan zamlar geliyor ki onların birinci grubu akaryakıt ve enerji, dünya enerji sektörlüleri derin bir kriz yaşıyor. Ama mesele şu en ok hissedilen yerlerin başında Türkiye geliyor, son Elektrik ve Doğalgaz zammı bunlara büyük bir örnek’’ dedi.
‘’Üretim maliyetleri artarken tüketim maliyetlerin yerinde kalması pek makul değil’’
Enflasyon artışın hakkında ise Karabay; ‘’Bu artış parametrelere göre yükseliş ivmesinde devam ediyor. Özellikle son 2 aydır gıda enflasyonu fiyatlara daha da yansıdı. Zaten bunu bekliyorduk ÜFE- Fiyatları belliydi elbette tüfe etkisi de olacaktı. Üretim maliyetleri artarken tüketim maliyetlerin yerinde kalması pek makul değil daha bunu nisan ayında daha büyük hissedeceğiz. Gıda enflasyonunda özellikle bu artışı daha da hissedeceğiz’’ şeklinde ifade etti.
Tarım-ÜFE endeks tarihinin rekorunu tazeledi
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) Ocak'ta aylık bazda yüzde 14,83 ve yıllık bazda yüzde 52,00 artarak 11 yıllık endeks tarihinin rekorunu tazeledi. Endekste, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 14,83 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 26,55 artış gerçekleşti.Sektörlerde bir önceki aya göre balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %8,19, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %14,96 ve ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %16,20 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %13,42, tek yıllık bitkisel ürünlerde %15,34, çok yıllık bitkisel ürünlerde %16,64 artış gerçekleşti. Aylık Tarım-ÜFE'ye göre 6 alt grup daha düşük, 5 alt grup daha yüksek değişim gösterdi.Bir önceki aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, yüzde 1,68 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve yüzde 3,74 ile çeltik oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 37,47 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular ve yüzde 17,69 ile lifli bitkiler oldu. Bir önceki aya göre azalış gösteren alt grup ise yüzde 0,52 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler ve yüzde 0,32 ile yağlı meyveler oldu. Yıllık Tarım-ÜFE'ye göre 7 alt grup daha düşük, 4 alt grup daha yüksek değişim gösterdi.
Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, yüzde 14,81 ile turunçgiller ve yüzde 22,88 ile çeltik oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 147,56 ile lifli bitkiler, yüzde 69,20 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve yüzde 64,34 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular oldu.
İbrahim Akın KAZANCI