Son günlerde ülkenin tarım gündeminden düşmeyen Çayır Tırtılı (Loxostege sticticalis (L)) istilası, Çanakkale’yi de buldu. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre, ülkede şimdiye kadar hiç ekonomik zarar eşiğine ulaşmaya zararlı istilası, bu sene iklimin uygun şartlar oluşturması nedeniyle, ayçiçeği tarımı yapılan alanlara zarar vermeye başladı. Yıl içerisinde 2 ile 5 döl verebilen çayır tırtılı ile uygun dönemde mücadele yapılmazsa, ayçiçeği bitkisinin yeşil bölgelerinin hepsini tüketeceği aktarıldı.
ÇAYIR TIRTILI BİYOLOJİK GELİŞİMİ
Çayır Tırtılı kelebeği (ergin) yumurtalarını sirken, kazayağı, iştir vb. yabancı otlar ile yonca bitkilerinin alt yüzlerine bırakmaktadır. Yumurtadan çıkan larvalar bu bitkiler üzerinde beslenmeye başlar. 1-2 gömlek değiştirdikten sonra öncelikle ayçiçeği olmak üzere diğer kültür bitkilerine geçer, burada obur bir şekilde beslenerek yaprakların sadece damarlarını bırakır.
Zararlıya öncelikle yonca tarlalarında, yonca tarlalarına yakın olan ayçiçeği tarlalarında, özellikle yabancı ot mücadelesi tam olarak yapılmayan ve içerisinde sirken otu bulunan tarlalar ile sınır boylarında yabancı ot (sirken vb.) bulunan tarlalarda rastlanmaktadır.
Bu nedenle üreticilerin; ayçiçeği tarlaları başta olmak üzere yeşil aksam içeren tüm bahçelerde sık sık kontrol yapmaları gerekmektedir. Bitki başına 2-5 zararlı görüldüğünde vakit kaybetmeden ruhsatlı ilaçlar ile ilaçlama yapılması gerekmektedir. Yabancı ot mücadelesi iyi yapılan parsellerde genellikle sınıra yakın 3-5 metrelik kısımda zararlı yoğunluğuna rastlandığı için erken dönemde yapılacak ilaçlama ile parselin tamamının ilaçlanmasına gerek kalmadan başarı sağlanabilmektedir. İlaçlamalar mevcut yer alet ve makinaları ile veya bakanlığın kullanımına izin verdiği dronlar ile gerekli izinler alınarak yapılabilmektedir.
MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Sonbaharda tarlalar derin sürülecek olursa, zararlı tırtıllar yüzeyde kalacak ve kuşlara yem olacaktır. Derin sürme yönteminde yumurtalar, toprağın altında da kalabilir.
Çayır tırtıllarının en büyük dostu olan yabancı otlar ile ilkbahar aylarında mücadele edilmelidir.
Ayrıca; yonca, tırfıl ve üçgül gibi yem bitkilerinin erken biçilmesi de popülasyonu kırması bakımından önemli bir hamledir.
ÇANAKKALE DE MÜCADELE EDİYOR
13 Temmuz’da kendilerine Gelibolu ve Eceabat ilçelerinden çayır tırtılı görüldüğüne dair ihbar aldıklarını belirten İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, ivedilikle sörvey ve çiftçi eğitim faaliyetlerine başladıklarını aktardı. Vali İlhami Aktaş başkanlığında İl Müdürü Erdem Karadağ, ilgili şube müdürleri ve ilçe müdürleri ile Eceabat, Gelibolu, Merkez, Biga, Lapseki, Çan, Yenice, Bayramiç, Ezine, Ayvacık ve Bozcaada ilçelerinde 31 ekip ile 14-17 Temmuz tarihleri arasında gerekli faaliyetler yürütüldü. 16 Temmuz da Eceabat ve Gelibolu ilçelerinde yürütülen sörvey ve eğitim faaliyetlerine Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünden Prof. Dr. Levent Efil de katılım sağladı.
Üreticilere; SMS, İl Müdürlüğü’nün internet sitesi ve sosyal medya hesapları üzerinden düzenli olarak bilgilendirme yaptıklarını aktaran İl Müdürlüğü; ziraat odaları, muhtarlar, şehirde faaliyet gösteren BKÜ bayileri, arı üreticileri ve ilgili STK'ları da bilgilendirdi.
İl Müdürlüğü yapmış olduğu açıklamada; çiftçiler ile yapılan bilgi alışverişi, sahada yapılan teknik çalışmalar sonucunda, “Tarla Sınırlarında yabancı ot mücadelesi yapılmayan, Tarla içinde Yabancı ot ilaçlaması yapılmayan veya başarı sağlanamayan, Tarla sınırı veya tarla içerisinde özellikle Sirken yabancı otu yoğun olan, Yonca ekili alanlara yakın olan Ayçiçeği tarlalarında çayır tırtılı zararının daha yoğun olduğu alanlarda, vakit kaybetmeden ruhsatlı ilaçlar (Delthamethrin 25 g/lt) ile ilaçlama yapılan alanlarda % 95-98 başarı sağlandığı tespit edilmiştir” dedi.
ÇANAKKALE’DEKİ BULGULAR
İl Müdürlüğü ayrıca, yapılan arazi çalışması ve tespitleri sonucunda elde edilen bulguları şu şekilde sıraladı: “Eceabat İlçemizde toplam 7 köyde Ayçiçeği bitkisinde Çayır tırtılı larvasına, 5 köyde Çayır Tırtılı Erginine rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ve bir adet drone ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Gelibolu İlçemizde 8 köyde Ayçiçeği bitkisinde Çayır tırtılı larvasına rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ve iki adet drone ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Biga İlçemizde 3 köyde Ayçiçeği bitkisinde Çayır tırtılı larvasına rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Lapseki İlçemizde 3 köyde Yonca, Mısır ve Ayçiçeği tarlalarında Çayır tırtılı larvasına rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Yenice İlçemizde 2 köyde yonca ve biber ekili alanlarda Çayır tırtılı larvasına rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Merkez İlçemize bağlı toplam 3 köyde Ayçiçeği, yonca, soya fasulyesi bitkilerinde Çayır tırtılı larvasına, 1 köyde Çayır Tırtılı Erginine rastlanmıştır, larva tespit edilen köylerde yer aletleri ile kimyasal mücadele çalışmalarına başlanmıştır.
Çan ilçemizde bir köyde yoğun ergin uçuşu tespit edilmiştir. Ergin uçuşlarını takiben larva çıkışları gözlemlenmiş olup larva görülen parsellerde ilaçlama yapmaları konusunda üreticiler bilgilendirilmiştir.
Ezine, Ayvacık, Bayramiç, Bozcaada ve Gökçeada ilçelerimizde zararlıya rastlanmamıştır.”
Sevi Gözay UĞURLU
