Geçtiğimiz pazartesi günü suikast ile öldürülmesinin üzerinden 57 yıl geçen Malcolm X bütün kesimler tarafından anıldı. Çanakkale'nin Bozcaada ilçesinde yaşayan duayen gazeteci Haluk Şahin; ‘’ Efsanevi zenci liderle konuşan ilk ve son Türk gazeteci oldum’’ diyerek geçmişteki röportaj hakkında bir paylaşım yaptı.
Geçtiğimiz pazartesi günü suikast ile öldürülmesinin üzerinden 57 yıl geçen Malcolm X bütün kesimler tarafından anıldı. Çanakkale'de Bozcaada ilçesinde yaşayan Emekli Prof. Dr. Haluk Şahin sosyal medya üzerinden bir paylaşım yapan; ‘’Amerikalı zenci lider Malcolm X 57 yıl önce bugün New York’ta öldürülmüştü. Ben bir ay kadar önce İngiltere’nin Manchester kentinde onunla röportaj yapmıştım. Çiçeği burnunda bir üniversite mezunu olarak ilk röportajımdı. Fotoğrafçılığımı Manchester Üniversitesi’nde öğrenci olan ağabeyim Selçuk yapmıştı. Röportaj Milliyet gazetesinde yayınlandıktan birkaç hafta sonra suikast gerçekleşti. Efsanevi zenci liderle konuşan ilk ve son Türk gazeteci oldum. Hikayesini bu yıl yayınlamayı düşündüğüm anılarımda anlatıyorum. Adı sanırım “Ve Tren Gidiyordu” olacak.’’ şeklinde paylaşım yaptı.
Malcolm X Kimdir ?
Malcolm X, 19 Mayıs 1925'te Nebraska eyaletinin Omaha şehrinde dünyaya gelmiştir. Malcolm dünyaya geldikten sonra babası evi Milwauke'ye taşıdı. Burada fazla durmadan Lansing'e taşındılar. Asıl adı Malcolm Little'dır. Daha sonra müslüman olduktan sonra adı Malik El Şahbaz olmuştur. Annesi Louise Norton Little adında bir Mulattodur. (Mulatto,Zenci ırktan olan biriyle Kafkas ırkından olan birinin melez (hibrit) çocuğuna denir) Babası Earl Little adında bir Baptist Hıristiyan vaizdi. Babası da, Amerikalı Siyahların hiçbir zaman gerçek özgürlüğe, bağımsızlığa ve itibara kavuşamayacağına inanmaktaydı. 1929 yılında Malcolm, 4 yaşındayken, evleri yakıldı. Babası Ku Klux Klan tarafından 1931 yılında öldürüldü. Ailede maddi çöküntüyle birlikte psikolojik çöküntü de meydana geldi. Sonuçta sekiz kardeş farklı yetimhane ve bakımevleri arasında birbirlerinden ayrılırlar. Annesini de akıl hastanesine yatırdılar.Malcolm X, evlatlık olarak verildiği evde çok iyiydi, Massachusetts'in siyah mahallesinde ilkokula gitti. Lisede başarılı bir öğrencidir ve sınıfını birincilikle bitirir. Büyümektedir ama öğretmeni avukatlığın siyahlara göre olmadığını ve marangoz olmasının daha doğru bir seçim olacağını söyler. Üniversiteye gidemeyince küçük yaşta çalışmaya başlar. Michigan ve Boston derken, kendini birden Harlem'de bulur. "Detroit Red" olarak tanınıp birçok narkotik, fahişelik ve kumar zincirini koordine eder. 1946 yılının şubatında 20 yaşında yakalanıp hırsızlıkla suçlanarak 10 yıl hüküm giyer.Bir siyah olarak, ona verilen yaşama biçimi, onu sonunda hapishaneye düşürür. Üniversiteyi Harlem sokaklarında tamamladığını ve doktora tezini de hapishanede hazırladığını uzun uzun anlatır. O okuma açlığını hapishanede giderir. hapishane kütüphanesindeki kitapları tek tek okur. Hapishane yılları için: "Bir insanın düşünmeye ihtiyacı varsa, gidebileceği en iyi yer, bana sorulursa, üniversiteden sonra hapishanedir" demiştir.1952 baharında O, yedi yıllık hapishane yaşamından sonra, başka bir Malcolm X olarak Harlem yerine Detroit'teki kardeşinin yanına gitti. Hapisten önce bir sokak serserisiyken, şimdi Amerika'da büyük bir hızla gelişen İslam dininin etkili ve ateşli bir temsilcisidir. Çünkü kendisini Wallace D. Fard tarafından kurulan ve Elijah Muhammed (Elijah Poole) tarafından yönetilen siyahi bir Müslüman grup olan Nation of islam'ın (NOI) öğretilerine dalmış bulur. Malcolm bu ara soyadı değişikliği için başvuruda bulunmuş ve başvurusu kabul edilmişti. Eljah Muhammed "X" soyadını kullanmalarını öğütlemişti. 1952'de şartlı tahliye edildiğinde Detroit, Michigan'a gider ve bu kentteki NOI mabedine katılır. "Little" soyadını bir köle adı kabul eder ve kayıp kabile adının altını çizmek için "X" adını alır.Elijah Muhammed beyaz toplumun Afro-Amerikalıları kendi kendilerini güçsüzleştirmeleri ve politik, ekonomik ve sosyal başarıdan uzak kalmaları için aktif olarak çalıştıklarıyanında beyazların yaşadığı bir devletten ayrı olarak kendilerine ait bir devlet için savaşım vermiştir. Bununla birlikte NOI geleneksel İslam'ın aksine ırkçı bir eğilime sahiptir. Zira beyazların "doğaları gereği şeytan" ve Tanrının siyahi olduğunu ilan eder. NOI yakın gelecekte beyaz insanların yok edilip siyahilerin Allah'ın yönetiminde hükmedeceği büyük bir savaş olacağını ön görür. Bu yeni düzene hazırlık olarak siyahi Müslümanlar'ın uyuşturucu ve alkol kullanımına karşı çıkıp kendilerini dizginlemeleri gerekmektedir. Malcolm, NOI'nin katı disiplinine teslim olur ve İncil'e dalar. Hapis cezası süresince güçlü ve ikna edici bir hatibe dönüşerek hapishanenin MIT'ye karşı münazara takımını yönetirken, büyük ceza konusunda bir münazarayı kazanmıştır.
İbrahim Akın KAZANCI
