UCİM Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı İle Mücadele Derneği Çanakkale İl Temsilci Pınar Gönenç, kitapların çocuk gelişim dönemlerine olan etkilerini anlattı.
Yeni doğan bebek döneminden itibaren kitapların etkisini anlatmaya başlayan Gönenç, “Yeni doğan bir bebek için günlük olaylar yeterince şaşırtıcı olduğundan kitaplar bir anlam ifade etmeyebilir. Çocuklar ve kitaplar arasındaki ilişkinin, doğasını ve etkilerini bulmaya çalışırken şu sorunun sorulması gerekmektedir: ‘Çocuklar için kitabın tam olarak anlamı nedir?’ Çocuklar hissedebilirler fakat hislerini analiz etmeleri oldukça zordur. Eğer analizler düşüncede mevcutsa, çocuk kelimelerle nasıl ifade edeceğini bilemeyebilir. Kitap, çocuğun kendini ifade edebilmesi açısından önemli bir araçtır. Bazı araştırmacılar, kitaba ilk ilginin 18 aylıkken başladığını öne sürmektedir. Kitapla ilişki kurulma dönemi her çocuğu göre değişkenlik gösterebilir. İlerideki yaşlarda gördüğü her bütünün parçalarına ayırma ve bu parçaların özelliklerini ayırt etme yeteneğini geliştirmesinde yardımcı olacaktır. Aynı zamanda farklılıkları görme, kavrama ve anlama yetisini kazandırır” sözlerini aktardı.
DÜŞÜNME YÖNTEMLERİNİ ÇOĞALTIR
Çocuk kitaplarının bilişsel gelişime olan etkisini anlatan Gönenç, “Yapılan bir araştırmaya göre çocukların zekâ gelişiminin yüzde 50’si doğum ile 4 yaş arasında, yüzde 30’u ise 8 yaşına kadar gelişmektedir. Çocukların konuşma ve sözel gelişimi de benzer şekildedir. Piaget’e göre çocukların yetişkinlerden farklı zihinsel yapıları vardır. Çocuklar, mantık kurallarına uygun düşünmek yerine, olayları sezgilerine dayanarak açıklar ve neden gösterirler. Gerçekçi hikâye ve romanlar, çocukların karakterlerle etkileşime girmesini teşvik etmekte, onların günlük hayatta benzer problemleri nasıl çözdüklerini anlamalarını sağlamaktadır. Ayrıca kitaplar, çocukların pek çok düşünme yöntemleri geliştirmeleri için uygun bir araçtır” ifadelerini iletti.
YARATICILIĞI GÜÇLENDİRİR
Çocuk kitaplarının sanatsal gelişime etkisinden bahseden Gönenç, “Çocuğun yaratıcılığı, estetik ve düzen ihtiyacı, kitaplar vasıtasıyla güçlendirilmiş olur. Kitapların içeriğine dayanan sorular ve etkinlikler, çocuk için eğlenceli olmalı ve ortaya farklı tepkiler çıkarabilmelidir” dedi.
PROBLEM ÇÖZME YETENEĞİNİ GELİŞTİRİR
Çocuk kitaplarının sosyal ve ahlaki gelişime olan etkisini de ele alan Gönenç, “Çocuk kitapları genellikle değer yargılarıyla alakalıdır. Dış kültürler ve kültür grupları da çocuğun gelişimini büyük oranda etkiler. Ayrıca çocuk bir aşamadan diğerine geçtikçe sosyal olarak da bazı problemlerle karşılaşabilmektedir. Kitaplar, bu aşamalarda problemleri çözmede büyük rol oynar” şeklinde konuştu.
SÖZCÜK DAĞARCIĞINI ARTIRIR
Gönenç ayrıca, çocuk kitaplarının dile gelişimini etkilediğini söyleyerek, “Çocuk kitapları belleği geliştirir, dikkat yoğunlaştırma ve dinleme sabrını kazandırır, okuma ilgisi uyandırır, sözcük dağarcığı ve telaffuz becerisini de geliştirir” ifadelerini kullandı.
ÖZ SAYGI GELİŞİMİNİ DESTEKLER
Çocuk kitaplarının kişilik gelişimine olan etkisini de aktaran Gönenç, “Duygular, değer yargıları, anlama tarzı, hisler kişiliğin parçasıdır. Çocuk kitapları, bunların şekillenmesinde etkili rol oynamaktadır. Kitaplar ayrıca içerik, içeriğe dayanan etkinlikle ve tema aracılığıyla, çocuğun öz kavram ve öz saygı gelişimini desteklemektedir” diyerek sözlerini sona erdirdi.
Sevi Gözay UĞURLU
