Geçtiğimiz hafta sonu Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından açıklanan il bazında 100 binde vaka sayısı oranında Çanakkale’de yüksek artış endişeleri beraberinde getirdi. Haritada, Çanakkale için gösterilen sayı 202, 75 oldu. ÇOMÜ Sağlık, Uygulama ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, Çanakkale’nin durumu hakkında değerlendirme yaparak ‘mutanvirüse’ dikkatleri çekti.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sağlık, Uygulama ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, Çanakkale’deki vaka sayısı artışını değerlendirerek, mutantvirüs hakkında bilgi verdi.
Şu anda tehlikenin büyük olduğunu ve Türkiye’nin büyük olasılıkla üçüncü dalganın içerisinde olduğunu söyleyen Şener, “Bu tırmanış trendi devam edecek olursa, Türkiye'nin tamamen kapanması dahi söz konusu olabilir. Geriye adım atmak istemiyorsak azami önem göstermemiz lazım. Çünkü İngiltere, Afrika, Brezilya mutantı gibi tanımlanmış mutantlar var. Türkiye'de de henüz adı konmamış bir Türkiye mutantı olabilir. Bu mutantın tanımlanmasıyla birlikte, Türkiye'deki son bir buçuk ayda hızlı bir şekilde tırmanan rakamların sebebini de değişime bağlayabiliriz. Çanakkale'de mutant virüs sayısında bir artış var. Özellikle İngiltere mutantı özelinde baktığımızda çok hızlı yayıldığını biliyoruz. Yüksek oranda bulaşımın arttığını biliyoruz. Hafta sonları ilçelerden özellikle şehir merkezine ciddi anlamda insan trafiği olduğunu görüyoruz. Çünkü hafta sonuyla hafta içi arasında trafik çok ciddi anlamda değişiyor. Kordona gittiğimiz de özellikle cumartesi günleri çok ciddi yoğunluk olduğunu görüyoruz. Bunların hepsi birer faktör, vatandaşlarımız bu önlemlerin bilincine varıp uymadığı sürece, bu salgının hızının önünü kesmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
“İLÇELERDE BİR YÜKSELME VAR”
Çanakkale’de vaka sayısının yukarılara çıkacağını söyleyen Dr.Şener, “Türkiye'de geçtiğimiz bir hafta olarak olgu sayısı olarak baktığımızda 38 bin ile 15 milyonluk bir şehir var İstanbul geçen hafta birinci oldu. Çanakkale 21.ci sırada bin küsur olguyla. Yani Türkiye'de 81 ili nüfus sıralamasına koyduğumuzda 21.ci değilsiniz ama vaka sayısında eğer 21.sırada iseniz kesinlikle daha da yukarı çıkacaktır. Bunu gösteren en büyük veri bu. Merkezde bir dalgalanma var. Bir hafta düşüyor bir hafta artıyor bir hafta statik kalıyor. Ama ilçelerde bir yükselme var kümelenme var. Bu rakamsal olarak bakıldığında görülüyor. Kümelememenin bazı sebepleri olabilir. Sanayinin daha yoğun ilçeler var; Biga gibi Çan gibi. Biliyoruz bir dezavantaj, ama bildiğimiz bir şey daha var merkezden peleferike gittikçe sadece Çanakkale özelinde değil tüm Türkiye'de gidildikçe, örneğin benim memleketim Kahramanmaraş'taki uyum Elbistan, Türkoğlu arasında bir uyum farklılığı var. Dolayısı ile bu fark Çanakkale'de de var. İlçelerde denetleme işlemleri daha gevşek oluyor çünkü neden hoş görüşmelerden kolluk kuvvetlerinin ceza yazmaları zor oluyor. Hepsini bir araya topladığımızda salgının riski sayılara yansıyor” şeklinde belirtti.
“KENDİ ÜRETEN ÜLKELER DAHİL BUNA ULAŞAMAZKEN BİZİM ULAŞMAMIZ DÜŞÜK”
Şener, aşılama uygulaması ile ilgili olarak ise, “Aşıyı üreten Almanya dahil kendi ülkesine kendi aşısını kullanmayacak duruma geldi. Neden çok basit aşılarla ilgili anlaşmaları yaptılar. Üretim tesisleri arasında baktığımızda istedikleri oranda ve hızda üretim sağlayamadıkları için, Almanya İngiltere'den aşı alıyor. Kendileri aşı üretirken sözlerini yerine getirmek için bu ürettikleri aşıyı özellikle Amerika temelli yurt dışına gönderiyorlar. Avrupa'nın çoğu ülkesi Biontech Pfizer aşısını Almanya’ da üretmesine rağmen Belçika'da Almanya'da fabrikası olmasına rağmen alamıyorlar. Biz aşı üretmiyoruz, biz aşı üretmediğimiz halde hızlı ulaşacağımızı düşünmek hayal, kendi üreten ülkeler dahil buna ulaşamazken bizim ulaşmamız düşük. Ama tabii Türkiye bunu şiar edindi, yakın vadede faz 3 çalışmaları biteceğini duyuyor söyleniyor. Bu yıl içerisinde olasılıkla yine halihazırda kullandığımız aşının bir benzeri yerli ve milli aşımız olacak. Aşının tedariki ile bir problem tek başına bir problem değil aşıyı alsanız bile sahada uygulayıcı probleminiz olabilir. Hiç hesap etmediğiniz handikaplar olabiliyor, Japonya da oldu birkaç hafta önce Japonya aşıyı hesap etmiş enjektörü hesap etmemiş. Enjektörle ilgili tedarik sıkıntısı nedeniyle aşı varken yapamayacak konuma düştüler. Japonya gibi endüstrileşmiş ve matematiği yüksek bir ülke, İngiltere kendi geliştirdiği aşının dozunu yanlış yaptı. Yani faz 3 aşamasını yanlış uyguladılar. Gerçi ondan da bir sonuç çıkardılar tesadüfen de olsa bunlar olabilecek şeyler. Maske mesafe tek anlamıyla yetmiyor, aralıklarla kapatmak tek başına yetmiyor. Tek başına aşı hiçbir zaman yetmeyecek. Bugün İngiltere bu 3 aşamalı önlemleri uygulamasına rağmen hali hazırda 21 Haziran’a kadar hala kısıtlamalara devam edeceğiz. Aşıda en önde giden ülkeler İngiltere ABD İsrail dahil hazirandan önce normalleşmeden bahsetmiyorlar. Bizim için aşı çok önemli su gibi bunu kabul etmemiz lazım tabii” ifadelerini kullandı.
Şener, ayrıca yerli ve milli aşının yaz aylarına yetişeceğini düşünmediğini söyleyerek, diğer aşılar ne zaman Türkiye’ye temin edilirse o kadar virüse bağışıklık kazanılacağını söyledi.
Gizem Tuğçe BAYHAN
